Groepsverzekering na echtscheiding: wie krijgt wat?

Het prototype van het Vlaamse gezin: de man gaat uit werken, de vrouw zorgt voor het gezin. Alles verloopt vlekkeloos aangezien de man zijn volledige aandacht op carrière en contacten kan leggen. De vrouw doet het professioneel gezien iets minder goed, maar geniet mee van de welvaart van haar man. De man heeft door zijn bloeiende carrière een groepsverzekering en pensioensparen opgebouwd. Wat gebeurt er in geval van een echtscheiding? Plukt de man alle vruchten van zijn carrière, of wordt er ook aan de vrouw gedacht?

De vraag van verdeling heeft al heel wat stof doen opwaaien. Het kan gelinkt worden aan de discussie of gezinsarbeid (zoals zorgen voor de kinderen, het doen van de was, strijken etc.) kan gelijk beschouwd worden met reel bezoldigde arbeid. Een echtscheiding heeft niet alleen emotionele, maar vaak tevens financiële implicaties. Het gevolg van een echtscheiding op de groepsverzekering en het pensioensparen is afhankelijk van het gekozen huwelijksstelsel. Dit stelsel wordt bij de notaris vastgesteld indien gewenst. Personen die geen wijziging aanbrengen onder het basisstelsel, trouwen in België door middel van een scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten.

Scheiding van goederen

Gehuwd door middel van een scheiding van goederen? Dan volgt de groepsverzekering en het pensioensparen het betrokken individu. In geval van een echtscheiding behoudt eenieder dus zijn eigen rechten. De uitkering waarvoor je spaart, of die reeds wordt uitgekeerd, komt louter toe aan de contractant. Je bent geen vergoeding verschuldigd aan je ex-partner.

Scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten

Vrijwel alle rechters en notarissen zullen een andere regeling toepassing dan wat voorzien is in de wet. Het Grondwettelijk Hof in een arrest geoordeeld dat de groepsverzekering en het pensioensparen onder het gemeenschappelijk vermogen vallen. Wanneer de groepsverzekering of het pensioensparen reeds op het moment van de echtscheiding werd uitgekeerd, dan wordt de verkregen som of datgene waarin het geld werd geïnvesteerd beschouwd als gemeenschappelijk vermogen. Iemand die bijvoorbeeld de vrijgekomen som van zijn pensioensparen belegt in een vakantiewoning ontsnapt niet aan de regeling.

Wanneer het bedrag van de groepsverzekering of het pensioensparen nog niet werd uitgekeerd, bestaan er twee mogelijkheden. In de eerste plaats kan de afkoopwaarde van de verzekering berekend worden, waarbij de voormalige partner kan genieten van de helft van dit bedrag. Doorgaans worden er kosten geïnd door het feit dat vervroegd op het kapitaal beroep wordt gedaan. De fiscale lasten en kosten worden in mindering gebracht van het bedrag. Een andere mogelijkheid bestaat er in de partner een vordering toe te kennen in het in de toekomst te ontstane bedrag. Op het moment dat de verzekeringsmaatschappij het bedrag uitkeert, wordt de vordering van de partner claimbaar. Met andere woorden: zowel jij als je voormalige partner moeten wachten op de verdeling tot het moment van de uitkering.

Opmerking: opteer je voor een EOT (echtscheiding met onderlinge toestemming) dan beslissen jij en je partner samen over het lot van de groepsverzekering en het pensioensparen. In geval van een klassieke echtscheiding heeft de rechter het laatste woord.

Laatst bijgewerkt op 20 oktober 2024 door Jan van Hamme.