Binnen de verzekeringsmarkt worden de begrippen ‘verzekeringsvoorstel’, ‘verzekeringsaanvraag’ en ‘voorafgetekende polis’ regelmatig door elkaar benut. Eenvoudig gezegd zouden ze allemaal hetzelfde kunnen betekenen: de verzekeringnemer vraagt een verzekeringsovereenkomst aan bij de verzekeraar. Het tegendeel is echter waar. Tussen het verzekeringsvoorstel, de verzekeringsaanvraag en de voorafgetekende polis schuilen enkele essentiële verschillen.
Inhoudsopgave
Het verzekeringsvoorstel
Het verzekeringsvoorstel is een voorafgetekend formulier dat door de verzekeraar wordt aangeboden aan geïnteresseerden. De verzekeringnemer behoort binnen dit formulier de vereiste gegevens in te vullen, zodat de verzekeraar het risico kan inschatten en bijgevolg een premie kan bepalen. In de praktijk maken verzekeraars doorgaans gebruik van een vragenlijst. Bij een hospitalisatieverzekering zal men bijvoorbeeld polsen of men in het verleden al gehospitaliseerd is geweest, of momenteel in behandeling is bij een kinesist. Wie antwoordt met ‘ja’ op deze vragen vertoont natuurlijk een groter risico voor de verzekeraar, waardoor hij dit groter risico zal wensen te compenseren met een hogere premie.
De verzekeraar beschikt echter over de vrijheid om al dan niet een dergelijke vragenlijst te overhandigen. Op de verzekeringnemer berust immers de plicht om alle relevante informatie voor de beoordeling van het risico uit zichzelf mee te delen. Belangrijk is op te merken dat het verzekeringsvoorstel geen bindende kracht heeft, noch voor de verzekeraar, noch voor de geïnteresseerde. Zo kan men perfect de vragenlijst als geïnteresseerde invullen, maar uiteindelijk het premievoorstel toch te duur vinden en in zee gaan met een verzekeraar. Eveneens kan de verzekeraar oordelen dat de geïnteresseerde niet in het bedrijfsprofiel past en een polis weigeren. Echter mag de verzekeraar daarbij niet op een discriminatoire wijze te werk gaan.
De verzekeraar is daartegenover wel verplicht om op het ingevulde formulier van de verzekeringnemer binnen een bepaalde tijdspanne te antwoorden. Deze verplichting is naar Belgisch recht een ‘verbintenis om iets te doen’, waardoor men ingeval van nalaten door de verzekeraar, de verzekeraar kan aanspreken tot schadevergoeding. Een vordering die in de praktijk enorm weinig voorkomt, aangezien men nog steeds als geïnteresseerde zijn schade zal moeten bewijzen. Iets wat moeilijk te bewijzen valt wanneer men reeds enkele dagen of weken nadien een polis bij een andere verzekeraar kon afsluiten.
De verzekeringsaanvraag
Via een verzekeringsaanvraag wenst een geïnteresseerde een onmiddellijke en voorlopige dekking van zijn risico te ontvangen. In tegenstelling tot het verzekeringsvoorstel gaat het dus niet om loutere info opvraging en –bezorging, maar om een effectieve verzekeringsdekking. Men kan bijvoorbeeld als eigenaar van een industrieel bedrijf op zoek zijn naar een nieuwe brandverzekering, maar echter geconfronteerd worden met een aflopende huidige polis bij verzekeraar A.
Een brandverzekering afsluiten voor een industrieel bedrijf verloopt echter niet zo eenvoudig, waardoor de onderhandelingsduurtijd verschillende dagen of weken in beslag kan nemen. In tussentijd loopt echter de huidige polis af. Bijgevolg zal men op zoek zijn naar een verzekeraar die tussen het verlopen van de polis van verzekeraar A en de nieuwe verzekeraar B het risico op zich wenst te nemen.
Een verzekeringsaanvraag is met andere woorden een voorlopig contract, dat een onmiddellijke dekking biedt voor een risico gedurende een welbepaalde tijdspanne. De geïnteresseerde kan zolang de verzekeringsaanvraag loopt de verzekeringsmarkt verkennen en onderhandelen met verschillende verzekeraars. Een verzekeringsaanvraag is bijgevolg een nuttig en vaak voorkomend instrument.
Echter gaat deze nuttigheid en eenvoud gecombineerd met een hoge premie. Door de beperkte tijdspanne waarover de voorlopige verzekeraar beschikt om het risico te controleren, zal hij deze onzekerheid compenseren met een hogere premie.
Zoals hierboven gesteld, is men niet verplicht om de uiteindelijke verzekering ook bij de huidige tijdelijke verzekeraar af te sluiten. Wanneer echter deze voorlopige verzekeraar ook interessante voorwaarden op lange termijn aanbiedt, loont het de moeite de dekking bij deze verzekeraar te verlengen.
De voorafgetekende polis
De voorafgetekende polis houdt een concreet aanbod in van de verzekeraar tot het sluiten van een verzekeringsovereenkomst. De voorwaarden en tarieven die in de overeenkomst zijn omschreven, zijn bijgevolg bindend en kunnen onmiddellijk van toepassing worden. Het enige wat de geïnteresseerde nog behoort te doen is de verzekeringsovereenkomst te ondertekenen, waarna de polis rechtskracht heeft. De inwerkingtreding van de polis is echter afhankelijk van de algemene voorwaarden zoals in de polis omschreven. Bepaalde verzekeraars vereisen de betaling van een eerste premie vooraleer de polis in werking treedt, terwijl andere verzekeraars vanaf de ondertekening dekking bieden.
Een voorafgetekende polis kan bijgevolg samengevat worden als een toetredingscontract. De voorwaarden en tarieven zijn uniform voor alle geïnteresseerden, tenzij de verzekeringnemer binnen de daarvoor bestemde plaatsen relevante opmerkingen zou maken. Voorafgetekende polissen vinden we terug in de vakantiesector, waar men bijvoorbeeld vakantiewagens of jetski’s verhuurt. Anderzijds vinden we de voorafgetekende polis ook terug op iets minder exotische plaatsen. De verzekering voor een smartphone en de annulatie- en reisbijstandsverzekering van een reisbureau werken idem op basis van een voorafgetekende polis.
Conclusie
Hoewel een voorstel, aanvraag en polis vaak verward worden, blijken ze toch een eigen nuance te hebben. Het verzekeringsvoorstel is een formulier dat informeert naar relevante gegevens bij de geïnteresseerde vooraleer een polis kan worden afgesloten. De verzekeringsaanvraag daartegenover bevat een effectieve polis, zij het maar gedurende een beperkte tijdspanne. Ook de voorafgetekende polis bevat een verzekeringspolis, maar kent weinig ruimte voor de specifieke noden van de geïnteresseerde. De voorwaarden en tarieven bij de voorafgetekende polis zijn identiek voor alle verzekeringnemers.